Wednesday, October 16, 2013

ජේත්තුකාර රස්තියාදුව
මෙම වෘත්තාන්තය කෙසේ පටන් ගත යුතු දැයි මම නොදනිමි. පසුගිය කාලය තුළ සිදුවූ හැමදේ ඒ සිදුවූ අනුපිළිවෙළින්ම මා සිහිපත් කළ යුතුයි. එහෙත් ඒ සිදුවීම් මා මතකයට නැඟෙන්නේ එවන් කාල රටාවකට අනුව නොවේ. එය එලෙසම ඔබට විස්තර කළහොත් එය අගක් මුලක් නැති නන් දෙඩවිල්ලක් යැයි ඔබ සිතනු ඇත. ඔබ කුමක් සිතුවත් මට ඉන් ඇති ඵලය කුමක්ද? මා උත්සාහ කරන්නේ ඔබට කතාන්දරයක් කීමට නොවේ. මා සිත අරක් ගත් බරකින් නිදහස් වීමටයි. ඉන් පසු මා සිටින කාමරයේ බාල්කයේ ගැට ගසා ඇති කඹයෙන් මගේ දිවි තොර කර ගනිමි.

මේ රස්තියාදුකාරයාගේ පාපෝච්චාරණයක් නෙවෙයි. නිධානයක් ගැනීමට සිය බිරිය වූ අයිරින්ව මරා දැමූ විලී අබේනායකගේ පාපෝච්චාරණයයි. විලී අපට හමුවන්නේ ලෙස්ටර්ගේ නිධානය චිත්‍රපටයෙන්. මේ නිධානයට පාදක වන්නේ ජී.බී. සේනානායකගේ එනමින්ම වූ කෙටි කතාවක්. ඒත් මෙතැනදී රස්තියාදුකාරයා ඉස්මතු කරන්නේ විලී අබේනායක ලෙස රඟපෑ ගාමිණී ෆොන්සේකාගේ ප්‍රතිභාවය. ජෝ අබේවික්‍රම, විජය කුමාරණතුංග, ටෝනි රණසිංහ, රවීන්ද්‍ර රන්දෙණිය වගේ දක්‍ෂ නළුවන් හිටියත් ගාමිණී තමයි සිංහල සිනමාවේ අසමසම පෞරුෂත්වය. ගාමිණීට කිට්ටු කරන්න නළුවෙක් රස්තියාදුකාරයාගේ ජීවිත කාලේ නම් බිහිවන්නේ නැති බව ඒකාන්තයි.

තමන්ගේ කොණ්ඩය කපාගත්තු මොරිස් බාබර්ට මුදල් දීම ප්‍රතික්ෂේප කරනවා. එතැනදී ඔහු බාබර්ලා දෙන්නටම පහර දෙනවා. මෙතැනට මැදිහත් වන්නේ සුදු සරමකින් සහ සුදු කමිසයකින් සැරසුණු මැදිවියේ අයෙක්.
‘මොකක්ද ‍ෙදාරේ අහිංසකයන්ට සල්ලි දෙන්නකෝ’ එයින් කෝපයට පත්වන මොරිස් මැදිවියේ පුද්ගලයාට පහර පිට පහර දෙනවා. පහර කා නැඟිටන ඔහු එක්වරම එක් අතකින් සරම දණහිස තෙක් ඔසවා තිත්ත කුණුහරුපයක් කියමින් මොරිස්ට පහර දෙනවා. අවසානයේ අඩපණව වැතිර සිටින මොරිස්ට නැඟිටින්නට අත දෙන්නෙත් මැදිවියේ පුද්ගලයායි. ඒ වසර විස්සකට පසු හිර ගෙදරින් නිදහස ලබා පැමිණි චුට්ටේ. දිනේෂ් ප්‍රියසාද් අධ්‍යක්‍ෂණය කළ ‘දෙමෝදර පාලම’ චිත්‍රපටයේ ඒ තරම් තාත්වික සටනකට එක් වන්නේ චුට්ටේ ලෙස ගාමිණී ෆොන්සේකා. චුට්ටේගෙන් ගුටිකන මොරිස්ට රඟපාන්නේ හැමදාම දුෂ්ටයකු වුණු විල්සන් කරූ.

හතර දෙනාම සූරයෝ චිත්‍රපටයේ පොඩ්ඩේ ලෙස රඟපාන ගාමිණී වරක් ගරාජයකදී ඇලෙක්සැන්ඩර් ප්‍රනාන්දුට පහර දෙනවා. ඒ රස්තියාදුකාරයා සිංහල චිත්‍රපටයක දැකපු තාත්විකම සටන් ජවනිකාව. 60-70 දශකයේදී සිනමාවේ ප්‍රතිවීර චරිත නිරූපණය කළේ එච්.ඩී. කුලතුංග, ආනන්ද ජයරත්න, ලයනල් දැරණියගල, මොරිස් දහනායක, බැප්ටිස්ට් ප්‍රනාන්දු, පූජිත මෙන්ඩිස්, පියදාස විජේකෝන්, බන්දු මුණසිංහ, ඇලෙක්සැන්ඩර් ප්‍රනාන්දු, සේනක පෙරේරා කියන නළුවන්. මේ හැමෝම වාගේ ගාමිණීගෙන් මදි නොකියන්න ගුටි කාපු අය. ගාමිණීගෙන් ගුටි කන්න හරි, ගාමිණී එක්ක එකට රඟපාන්න ලැබීම එයාලට ලොකු ආඩම්බරයට හේතුවක්. දැන් සැදෑ සමය ගතකරන මේ සටන් නළුවන්ට නිතර මෙනෙහි කරන්න යමක් ඉතුරු කරලා ගාමිණී සමුගත්තේ.
වසන්තයේ මේ ආදරේ දේදුනු පායා....

අර ගුවනේ නැඟේ නැඟේ ඡායා
නිලට නිලේ කඩා හැලේ දිය රැලි කඳු යායේ.......
මේ ගීතය ගයමින් චන්දන කිට්ටු වන්නේ චම්මිට. හදිසියේ කඩා වැටුණු ආගන්තුක තරුණයාව මඟහරින්න තැත් කරන චම්මි පසුව ඔහු හා ගී ගයනවා. මේ සෙල්වරත්නම්ගේ හොඳට හොඳයි චිත්‍රපටයේ. චම්මි ලෙස රඟපාන්නේ මාලනී ෆොන්සේකා. ඒ සිනමාවේ ගාමිණී, මාලනී යුගයයි.
සේන සමරසිංහගේ බොහෝ නිර්මාණවලට එක්වුණේ ගාමිණී. කස්තුරි සුවඳ ඒ අතරින් අමතක නොවන චිත්‍රපටයක්. හැමෝටම පහර දෙන ලයනල් දැරණියගල, ගාමිණීගෙන් ගුටි කනවා. ලයනල් ආදරය කරන තරුණියගේ පෙම්වතා වන්නෙත් ගාමිණී.
ලංකාවේ (අ) විචාරකයන්ට අනුව ගස් වටේ දුවන පෙම්වතුන් සිටින වට්ටෝරු සිනමාවට ගාමිණී යමක් එක් කළා. ගැලරියේ විසිල් පහර නොකඩවා ගාමිණීට වදිද්දී නිෂ්පාදකයන්ගේ පොකැට්ටුව පිරුණා. ඒක හොඳ දෙයක්. මොකද මේ චිත්‍රපටවල ලාභයෙන්, පාඩු ලබන්න බලාගෙන හරි කලාත්මක චිත්‍රපට නිෂ්පාදනයට මේ සමහර නිෂ්පාදකවරු එක් වුණා.

ගාමිණී වීර චරිත රඟපාන, පෙම් කරන චිත්‍රපට බොක්ස් ඔෆිස් වාර්තා පිහිටෙව්වා. විජය සිංහල සිනමාවේ අහිංසක පෙම්වතා වෙද්දී, ගාමිණී අයුක්තියට එරෙහිව සටන් වැදුණා. ගාමිණී බොහොම ආක්‍රමණශීලීයි. ඔහු දුගී තරුණයකුට රඟපාන විට පවා, පොහොසත් තරුණියකට ළංවන්නේ බයාදුකමෙන් නෙවෙයි. ගාමිණීගේ පෞරුෂත්වය ආදරයේදී පවා කැපී පේනවා.
සිනමාවේ තරුණියක් ගාමිණීට ආදරේ කරද්දී ඒක බොරුවක් විදියට ප්‍රේක්‍ෂකයාට හිතෙන්නේ නෑ. මොකද ගාමිණීට ආදරේ නොකර කෙල්ලෝ වෙන කාට ආදරේ කරන්නද?

සටන් අධ්‍යක්‍ෂවරු පවා ගාමිණීගෙන් ගුටි කද්දීත් එහෙමයි. ගාමිණීට ගහන්න බැරි කෙනෙක් නැති බව අපට තේරෙනවා. ගාමිණී සිනමාව නම් මායාව ඇත්තක් බව අපට සනාථ කළා.
එතෙක් මෙතෙක් සිංහල සිනමාවේ මතකයේ රැඳෙන චරිත කිහිපයකම හිමිකාරයා ගාමිණී ෆොන්සේකා. නිධානයේ විලී අබේනායක, ගාමිණීම අධ්‍යක්‍ෂණය කරපු පරසතු මල්හි වැහිහේනේ බොනී මහත්තයා, සුනිල් ආරියරත්නගේ සරුංගල් චිත්‍රපටයේ, දෙමළ ජාතික නඩරාජා, හුලවාලි චිත්‍රපටයේ ධාරා නම් රොඩී රැහේ මහයා, නිහාල්සිංහගේ වැලිකතරේ වික්‍රම රන්දෙණිය නම් පොලිස් පරීක්‍ෂකවරයා, අමල් බිසෝහි බයිසා නම් ගැමියා ගාමිණීගේ අමතක නොවන රංගනයන්ගෙන් කිහිපයක්.

ඒත් ඔබ 60-70 දශකයේ සිනමා ලෝලියකු නම් ගාමිණී කියපු සැණින් ඔබට ගාමිණී රඟපෑ සූරයා චිත්‍රපට පෙළ මතක් වෙනවා නොඅනුමානයි. ඒ එදත් සූරයා අදත් සූරයා, සූරයන්ගෙත් සූරයා, සූරයා සූරයාමයි වැනි චිත්‍රපට. ලෙනින් මොරායස්ගේ ඔන්න බබෝ බිල්ලෝ එනවාහි ගාමිණීගේ පෙම්වතිය වන්නේ ස්වර්ණා කහවිට. ඇය සිරිල් මල්ලි චිත්‍රපටයේත් ගාමිණීගේ පෙම්වතිය. ෂරිත ලායි, වීණා ජයකොඩි, ශි්‍රයානි අමරසේන, සෝනියා දිසා, ගාමිණී හා තිරයේදී පෙම් කළ නිළියන්ගෙන් කිහිපදෙනෙක්.

වරින් වර ගාමිණී හා පටලා නිළියන් සම්බන්ධ කළ වාර ගණන බොහෝයි. ගාමිණීට පෙම් නොකර වෙන කාට පෙම් කරන්නදැයි සිතා ගාමිණී රසිකයන් සැනසෙන්නට ඇති. ගාමිණී  ආදරවන්තයකු මිස සල්ලාලයකු නොවේ. අද දවසේ නිළියන් අධ්‍යක්‍ෂවරුන්, නිෂ්පාදකවරුන් මෙන්ම ජනප්‍රිය නළුවන් හා නිදි වදින්නේ චිත්‍රපටයක ප්‍රධාන චරිත පතාය. එහෙත් ගාමිණී යනු එවැනි භින්න පෞරුෂයක් හිමි නළුවකු නොවේ. ලෙස්ටර්ට හැරෙන්නට සිනමා ලෝකයේ අනෙක් අයට ‘ගාමිණී සර්’ය. නැතිනම් ගාමිණී මහත්තයාය. ගාමිණී සැබැවින්ම මහත්මයෙකි.

පට් පට් ගා මුදල් සෙවීමට ගැමියන් උනන්දු කළ ටෙලි නාට්‍ය වූයේ පළිඟු මැණිකේය. පුදුමයකට මෙන් ඒ නාට්‍යයේ රඟපෑ කිහිපදෙනකුම අද මුදල් පතා කඩේ යන්නන්ය. එහි එක් නළුවකු තමාව හඳුන්වා ගන්නේ ගාමිණීගේ පුනරාගමනය ලෙසයි. ගාමිණීට රඟපෑමෙන් සම වීමට තබා ගාමිණී වැනි පෞරුෂයක් ගොඩ නඟාගන්නට සිහින මැවීම පවා විහිළුවකි.

ගාමිණී යනු නාගරික ශික්‍ෂණය ලද සැබෑ පිරිමියෙකි. අද සිනමාවට නැත්තේද පිරිමි නළුවන්ය. මේ බව නැවත නිර්මාණය කළ නීල් රූපසිංහගේ හතර දෙනාම සූරයෝ නැරඹුවා නම් වටහාගත හැකිය. පොඩ්ඩේට සමාන වන්නට නූතන පොඩ්ඩේට කිසි ලෙසකිනුත් නොහැකිය.
මේ කියවන ඔබ රස්තියාදුකාරයා අතීත කාමයේ හිරවී සිටින්නකු ලෙස වටහාගනු ඇත. අද දවසේත් දක්‍ෂ තරුණ නළුවන් නැත්තේ නොවේ.

ඒ බොහෝ කොට චරිතාංග රංගනයටය. රවීන්ද්‍ර රොෂාන්, ජගත් බෙනරගම, ජගත් මනුවර්ණ දක්‍ෂ තරුණ නළුවන්ය. කමල් අද්දරආරච්චිට චිත්‍රපට ලැබුණා නම් ඔහුගේ දක්‍ෂ රඟපෑම් දැකගන්නට තිබිණි. සේනාධීර රූපසිංහ අකාලේ මිය නොගියා නම් ගාමිණීට කරට කර සටනක් දීමේ හැකියාව ඔහුට තිබිණි.
දඩයමේ ජයලාල් ලෙස රඟපෑ රවීන්ද්‍ර, බඹරු ඇවිත්හි බේබි මහත්තයා මෙන්ම පාර දිගේහි චන්දරේ වූ විජය, වැලි කතරේ ගෝරිං මුදලාලි වූ ජෝ, දෙලොවක් අතරෙහි නිශ්ශංක වූ ටෝනි, විරාගයේ අරවින්ද වූ සනත් සිංහල සිනමාවේ මතකයේ රැඳෙන රංගනයන්ය. බොහෝවිට දෙවැනි පෙළ චරිත නිරූපණය කළ කලං, විමල්, සෝමසිරි දෙහිපිටිය, සිරිල් වික්‍රමගේ යනුද සිනමාවේ දක්‍ෂ නළුවන්ය.

එහෙත් ගාමිණීගේ වියෝව සිංහල සිනමාවට දරාගත නොහැකිය. ගාමිණීගේ අඩුව යම් තරමකට විජයගෙන් පිරිමසා ගත්තද, රිදී තිරය පිරෙන පෞරුෂත්වයක් ගාමිණීගෙන් හැර කාගෙන් අපේක්‍ෂා කරන්නද? ගාමිණීගෙන් පහර කන්නට නොලැබුණු සටන් නළුවන්ට මෙන්ම ගාමිණී  හා පෙම් කරන්නට නොලැබුණු නිළියන්ට කනගාටුව ප්‍රකාශ කරමින් රස්තියාදුකාරයා සමුගන්නම්.
රන්මසු රන් කිරිගරුඬ තලාවක
සැලෙන නදින් ඔබ අමතන්නම්
පා යුග එසවෙනවා
මා ඔබ වෙත එනවා
ආවා සොයා....... ආවා සොයා ආද

Thursday, October 3, 2013

ජේත්තුකාර රස්තියාදුව
මනමේ, සිංහබාහු යනු අතීතයේ එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර අතින් නිමැවුණු නාට්‍යයන්ය. එහෙත් එම කෘතීන්හි තේමාව හුදෙක් අතීතයට සීමා වූවක් නොවේ. ඒ බැව් සනාථ කරන්නට මෙන් 2013 දී නිශ්ශංක විජේමාන්න අතින් නවකතාවකට නෑකම් කියන්නක් නිර්මාණය වී තිබේ. තිත්ත සීනි, කීඩෑවෝ ඇවිත්, මුවා මැරූ සලමන් වැනි කෙටි කතා සංග්‍රහ හරහා සාහිත්‍ය ලෝකයට පැමිණි ඔහුගේ මේ දෙවැනි දිගු කතාව ‘තාරා මගේ දෙව්දුව’යි. එක් අතකට එය අතීත කතාවක් වර්තමානය හා ගළපන්නට කළ වෑයමකි. කෙසේ වුව ‘තාරා මගේ දෙව්දුව’ කියවූ ඔබට මෙන්ම නොකියවූ ඔබගේද පහසුව තකා එහි සාරාංශය විමසා බලමු.

පුරාවිද්‍යා නිලධරයකු වන භානුක බණ්ඩාර, ක්‍රි. ව. හත්වැනි - අට වැනි යුගවල වෙල්ලස්ස, බින්තැන්න ආශ්‍රිතව වන්දනාමානයට ලක්වූ තාරා දේවි නම් දෙවඟනගේ ප්‍රතිමාවක් සොයයි. තාරා ශ්‍යාමලී කුමාරස්වාමි යනු, භානුක සිය බාලවියේ පෙම් බැඳි දැරියයි. ඇය සිංහල මවක කුස, දෙමළ පියකුට දාව උපන්නියකි. ඇගේ සමාජ තත්ත්වය හා නොපෑහෙන දුප්පතකු වූ භානුක ඇගෙන් පලා යයි. වසර ගණනාවකට පසුව අවිවාහක තාරාට භානු මුණගැසෙන විට ඔහු එක් දරු පියෙකි. ඔහුගේ බිරිය තාරාගේ ළඟම මිතුරිය වූ ප්‍රියංගාය. මේ දෙවන වර ඔවුන්ගේ හමුවීම තාරා සහ භානුකගේ ප්‍රේමය අලුත් කරන්නට සමත් විය. භානුක, තාරාට පෙම් කරන බවත්, තාරාද භානුකට පෙම් කරන බවත් ප්‍රියංගාට රහසක් නොවේ. භානුකට සිය කැණීම්වලදී තාරා දේවිගේ ප්‍රතිමාව හමුවේ. එහි හිස කඳින් වෙන් වී ඇත. එහෙත් ඒ ප්‍රතිමාවේත්, සැබෑ තාරාගේත් සාම්‍යයක් භානුක දකියි. යළි තාරා සොයා යන භානුකට ඇය මානසික රෝහලකට ඇතුළු කළ බවත්, එතැනින් මිදී පලා ගිය බවත් දැනගන්නට ලැබේ.

සැබෑ තාරා ගේ කතාව කියැවෙන්නේ දෙමළ හා සිංහල ප්‍රතිවිරෝධිතා පසුබිම් කරගෙනය. එක් අතකින් සිංහල හමුදාව, ත්‍රස්ත හමුදාව සමඟ අවසන් යුද්ධයට එළැඹ තිබේ. දෙමළ ජාතිකයන් පෙනී සිටින බව හඟවන රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයක් ඒ මුවාවෙන් මුදල් ලබා ගැනීමේ සිට දේශපාලන අරමුණු ඉටු කර ගැන්මට වෙහෙසෙයි. භානුක, තාරා වැන්නවුන් හා ඔවුන්ගේ දක්ෂතාව මේ සංවිධානය අයුතු ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගනියි.
වරෙක භානුක ගීතයක් නිර්මාණය කරයි.

ආ¾ඩි ළිඳේ වතුර රසයි
කලා වැවේ වතුර තරම්
අම්මේ...
පැලපීය අරන්
දකුණුකරෙන්
අපි එනවා
තල් හකුරු කන්න
අම්මේ...

එම ගීතය දෙමළ බසට පෙරළන්නේ තාරායි. භානුකට නොතේරෙන තනුව එකම වූ ගීතයේ පද තාරා වෙනස් කර ඇත.
කලා වැවේ වතුර රසයි
ආ¾ඩි ළිඳේ වතුර තරම්
අම්මේ...
තල් හකුරු අරන්
උතුරුකරෙන්
අපි එනවා
පැලපීය කන්න
අම්මේ...

සිංහලයන්ට ආඩි ළිඳේ වතුර රස නමුදු එය කලා වැවේ වතුර තරම් රස නොවේ. තාරාට අනුව කලා වැවේ වතුර රස නමුදු එය ආඩි ළිඳේ වතුර තරම් රස නොවේ. සාමය සහ සමානත්වය අපේක්ෂා කළ ද ඒ ඒ ජාතීන් තමන් අනෙක්වාට වඩා ශේ‍ර්ෂ්ඨ යැයි හඟියි. කලා වැවේ බොර වතුරට වෙනස්ව උල්පත්වලින් එන ආ¾ඩි ළිඳේ වතුර රස යයි කාටවත් නොකියවෙන්නේ එබැවිනි. සත්‍යය වෙනුවට ඇත්තේ සංසන්දනාත්මක බවකි.

රස්තියාදුකාරයාට අවශ්‍ය සිංහල හා දෙමළ දේශපාලනය ‘තාරා’ කෘතියෙන් ගෙනහැර පාන්නට නොවේ. එම දේශපාලනය සංකීර්ණ සේ පෙනෙන නමුත් අතිශය සරල සමීකරණයකට වුව ලඝු කළ හැකිය. සිංහලයාට සිංහල යනුවෙන් ඔහුටම ආවේණික අනන්‍යතාවක් නැත. එපරිදිම දෙමළාට දෙමළ යනුවෙන් ඔහුටම ආවේණික අනන්‍යතාවක්ද නැත. සිංහලයකුට සිංහල වීමට දෙමළකු ඇවැසි වන අතර, දෙමළාට දෙමළකු වීමට සිංහලයකුද අවශ්‍යය. එළාර නැත්නම් දුටුගැමුණු නැති අතර දුටුගැමුණු නැතිනම් එළාරයෙක් ද නැත. ලංකාවේ උතුරු නැඟෙනහිර ද්‍රවිඩ බිම් ලංකාවේ දකුණට බලපාන අයුරු ඔබට ගෙදර වැඩ සඳහා දෙන්නම්. කොටි සංවිධානය ක්‍රියාත්මක වන අවධියේ දකුණ සහ කොටි සංවිධානය භූමියෙන් ඉවත් කළ පසු දකුණ සංසන්දනය කර බලන්න.

කෙසේ වුව ‘තාරා මගේ දෙව්දුව‘ දේශපාලන විග්‍රහයකට යෑම වෙනුවට රස්තියාදුකාරයාව පොලඹවන්නේ ‘තාරා දේවි’ ය සොයා යන්නටය. කවුද මේ තාරා දේවි? ඇය මානව හිතවාදිනියකි. පති භක්තිය ඇත්තියකි. වරින් වර මේ බිමෙහි ඉපදෙමින් ඇය ආදරය, යුක්තිය, සාමය උදෙසා පෙනී සිටින්නීය.
භානුක පසළොස්වැනි වියේදී තාරාට ආදරය කරයි. එහෙත් ඇගේ ආදරය පෙරළා ලැබේද යනු ඔහුට ඇති ගැටලුවයි. එහෙයින් ඔහු ඇය ද ඇය වෙසෙන නගරයද අතැර පලා යයි. දැන් ඔහු සැබැවින් අහිමි වූ තාරා වෙනුවට, ‘තාරා දේවිය’ ගේ ප්‍රතිමාවක් සොයයි.

ස්ත්‍රිය, සැබෑ ස්ත්‍රිය, ආදරයේ ගැහැනිය කවුද යන්නට ඔහු පිළිතුරක් ගොනු කරයි. එබඳු ගැහැනියක් අතීතයේ ජීවත්ව සිටියාය. එහෙත් ඇය වරින් වර උත්පත්තිය ලබන්නීය. මේ ආත්මයේ ඇය තාරා ශ්‍යාමලී කුමාරස්වාමිය. මේ ආදරය දන්නා ගැහැනිය සොයා යන භානුක පරිකල්පනය කරන ‘තාරා’ යි.
සරච්චන්ද්‍රට අනුව වැදි රජු, මනමේ කුමරියගෙන් කඩුව උදුරා ගත්තා මිස, කුමරිය වැදි රජුට කඩුව දුන්නා නොවේ. සියුමැලි ළඳ බොළඳ කුමරියට මේ සටන දරා ගත නොහැකිව ඇය විපිළිසරව පසු වූ බවකි. ඒ බැවින් ඒ ඓතිහාසික වරදත් අහිංසක අෑ මත පැටවෙයි.

ආදරයට පැවැත්මක් ඇත්තේ, ආදරය එක්වීමකින් කෙළවර නොවන්නක් විටදීය. ආදරය යන්න උත්කර්ෂයට නැඟෙන්නට නම් පෙම්වතුන් එක් නොවිය යුතුය. ඉතිහාසය මේ පිළිබඳ සාක්ෂ්‍ය දරයි. රෝමියෝට, ජුලියට් හමු නොවේ. ‘වදරිං හයිට්ස්’හි හීත්ක්ලිෆ්ට, කැතරින් හිමි නොවේ. ඇලෙක්සැන්ඩර් ඩුමාගේ සිටුවර මොන්ත ක්‍රිස්තෝහි එඩ්වඩ් දාන්තේට මර්සිදි හමු නොවේ. ගොළු හදවතක් දම්මිට නොතිබී දම්මි, සුගත් සමඟ පැන ගියා නම් ගොළු හදවතක් නැත.

‘තාරා මගේ දෙව්දුව‘ හි යාන්ත්‍රණයද මීට වෙනස් නොවේ. සැබෑ ස්ත්‍රිය නැතිනම් ආදරය දන්නා, සැබැවින් ආදරය කරන ස්ත්‍රිය යනු නීතිය ඉදිරියේ හෝ දෙවියන් ඉදිරියේ එක් වන ගැහැනිය නොවේ. ඇය අයිති පරිකල්පනීය ලෝකයටය. මැදි විදුහලට පැමිණෙන නවක ශිෂ්‍යාව ‘තාරා’ට ආදරය කරන්නේ භානුය. ඒ පෙනෙන විදියට ඇය ද ඔහුට ළෙන්ගතුය. අනෙක් ළමුන්ට වෙනස්ව භානුක සාහිත්‍යය පිළිබඳ දැනුම ඇති බොහෝ පත පොත කියවූවෙකි. සිංහල සාහිත්‍යයේ ප්‍රවීණයකු වූ ඇගේ පියාගේ සිත් ගන්නට භානුක සමත් වන්නේ එහෙයිනි. එහෙත් භානුක හිටි හැටියේ පලා යයි. අනතුරුව ඇයට සමීප වන්නේ භානුකගේ පාසල් සගයා දුෂ්‍යන්තය. වසරකට අඩු කලකින් ඒ සබඳතාව කෙළවර වේ. ඇගේ මස්සිනා වන දෙමළ තරුණයාට ද ඇය ප්‍රිය නොකරයි. වරින් වර ඇයට සමීප වන කිසිදු පිරිමියකු හා නිත්‍ය ඇසුරකට ඇය නොපෙලඹෙයි. ඇය භානුක පිළිබඳ පරිකල්පනීය ලොවක ජීවත් වේ.

සැබැවින්ම තරුණියකගේ සිත ඇදී යන්නේ තමාට ආදරය කරන තමා ලුහු බැඳ එන පිරිමියා වෙනුවට, තමා ආදරය කරද්දී තමාගෙන් දුරස්ව පලා යන තරුණයාටද? එක් අතකට එබඳු අහිමි ආදරයක් යනු, වෙනකකුගේ ආදරය ලැබීමෙන් වැළකීමට තරුණියක, ඇය නොදැනුම්වත්ව පවත්වාගෙන යන ආරක්ෂාකාරී යාන්ත්‍රණයකි. ආදරය යනු පරිපූර්ණ පෙම්වතකු ලැබීම නම් මිථ්‍යාව ඇයට අවශ්‍ය විවාහයෙන් ගැලවී අතෘප්තිය ආත්මය කරගෙන ජීවත් වීමටය. එය සැබෑ ස්ත්‍රිය හෝ ආදර බර ස්ත්‍රිය නොව මානසික ව්‍යාධියකින් පෙළෙන ස්ත්‍රියක සිහිගන්වන්නකි.

මීට සමානව භානුක, තාරාගේ යෙහෙළිය ප්‍රියංගා හා ආවාහ ව දියණියක ද සිටින පියෙකි. එහෙත් ඔහු ජීවත් වන්නේ තම කැදැල්ල තුළ නොවේ. පැටි වියේදී හමු වූ ‘තාරා’ දැරිය පිළිබඳ මතකයේය. ඔහු ‘තාරා දේවි’ ප්‍රතිමාව සොයා ගවේෂණය කරන්නේ නොලැබුණු සැබෑ තාරාව අජීවී තාරා දේවි තුළින් දකින්නටය.
තරුණයකු ආදරය කර හෝ නොකර විවාහ වේ. දරුවන් ලබයි. ගත වන පවුල් ජීවිතය ඔහුට සාමාන්‍යකරණය වේ. ඉන් මිදෙන්නට ඔහු තමාට සැබැවින් පෙම් කරන තරුණියක පිළිබඳ පරිකල්පනයක පැටලේ. කතාවේ එන භානුකට නම් මේ තරුණිය තාරා ශ්‍යාමලීය. ඇය අවිවාහකව සිටීමෙන් ඔහු හඟින්නේ, ඒ තමාට ඇය කළ ආදරයේ ඇති ගැඹුරු බවය. එහෙත් ඔහුට, ඇය හා කායික ඇසුරකට යෑමට ඇගෙන් ඉඩ නොලැබේ. ඒ වෙනුවට ඇය, ඔහු සමඟ කඳු මිටියාවත්වල සැරිසරයි. තමන්ගේ අතීතය පිළිබඳ ආවර්ජනයක යෙදෙයි. එහෙත් ඇයට ඔහුට හිමි වීමට ඕනෑකමක් නැත. මෙතැනදී නම් ඇය තම බාධාව බවට පත්කර ගන්නේ භානුකගේ බිරිය ප්‍රියංගා හා ඔවුන්ගේ දියණියයි. භානුක තමාට ආදරය කරන සැබෑ ආදර බර ස්ත්‍රිය තාරාගෙන් දකින නමුදු, තාරාට භානු යනු විවාහයෙන් මෙන්ම සැබෑ ජීවිතයෙන් පලා යෑමට තනා ගත් පරිකල්පනීය උත්තරයක් පමණි.

භානුක හමුවන තුරු ඇයට, ඔහු පිළිබඳව ඇති ආදරය, සත්‍යයක් සේ විශ්වාස කරමින් ජීවත් විය හැකිය. එහෙත්, ඔහු සැබැවින්ම හමු වූ පසු ඇයට පරිකල්පනයේදී හමු වූ භානුකට වෙනත් භානුකයකු හමුවේ. උඩුකය නිරුවත් කර, තම හදේ ගැස්ම භානුකට දැනෙන්නට සලස්වන තාරාට වෙනස් ව ඔහුගේ අත යැවෙන්නේ ඇගේ ඩෙනිම් කලිසම කරාය. වරෙක ඔහු, ඇය මල් පාවරයකදී තමාට යට කර ගනියි. ඇය ඔහුගේ ග්‍රහණයෙන් මිදෙයි. තාරාට අවශ්‍ය භානුකව හිමි කර ගැන්මට හෝ භානුකට හිමි වීමට නොවේ. පරිකල්පනීය ලෝකයක, සිතින් මවා ගත් භානුකයකුට පෙම් කර ව්‍යවහාර ලෝකයෙන් පලා යෑමටය.

සාහිත්‍යයේදී වේවා, නටබුන් වූ ස්ත්‍රී ප්‍රතිමා තුළ ස්ත්‍රිය සොයනවුනට මඟහැරෙන්නේ සැබෑ ස්ත්‍රියයි. එහෙත් ආදර බර ස්ත්‍රිය යනු අතීතයේදී සිටි, වර්තමානයේදී ද කොහේ හෝ ඇති ස්ත්‍රියක යැයි විශ්වාස කිරීම පිරිමියාට සහනයකි. එහෙත්, ඔබට සැබැවින්ම ආදරය කරන ස්ත්‍රිය යනු කිසිදා හමු නොවන කිසිවකුට කිසිදා හමු නොවූ මිරිඟුවකි.

තාරා,
මගේ දෙව්දුව... සොයා ගත නොහැක මට ඔබව
සැබැවින්ම ගොහින් බෝ අෑත දුර
නොපෙනී සිටින විට නොව
රැඳී සිටින විට මා ළඟම තව තවත් ඔබ සොයා ගත නොහැක මට