Saturday, December 28, 2013


අද වාගේ කාලෙක කෙනකු වර්තමානයේ ජීවත් වෙනවා කියන්නෙම ධනය, බලය වගේම භෞතික භාණ්ඩ පසුපස එළවීමක් විතරයි. මේ තරගයෙන් මිදිලා අල්පේච්ඡව ජීවත් වෙන කෙනකු කියන්නේ සමාජයෙන් හුදෙකලා වූවෙක්. 60-70 දශකවල ඉපදුණු කෙනකු දැක්ක සාරධර්ම තිබුණු යුගයක් තිබුණා. ඊට පස්සේ එයාලා තමන්ගේ මැදිවියේ දකින්නේ මිනිසත්කම පිරිහුණු මොනරු රජයන යුගයක්. රස්තියාදුකාරයා ඇතුළු අපි හැමෝම ගෙවන්නේ මෙන්න මේ යුගය. මුලින් කී යුගයේදී මිනිහෙකුට ආත්මයක් කියලා දෙයක් තිබුණා නම් දැන් එහෙම දෙයක දූවිල්ලක්වත් ඉතිරි වෙලා නෑ.

ඒ යුගයේදී වැඩිහිටියන්ට, පන්සලේ හාමුදුරුවන්ට, වෙද මහත්තයට, ඉස්කෝලේ මහත්වරුන්ට හැමෝම ගරු කළා. ඒත් අද එහෙම නෑ. එදා එයාලා සේවයක් කළා නම් අද වෙද්දි ඒ සේවාව බිස්නස් එකක් බවට පත් වෙලා. එදා ඉස්කෝලෙ මහත්තයා අද ටියුෂන් සර් වෙලා. අධ්‍යාපනය දෙන්නේ මුදලට. එදා පාවහන් නොමැතිව මිනිසුන්ගේ සුවසෙත උදෙසා යොදුන් ගණන් ඇවිදපු හාමුදුරුවන්ට අද බණකට වඩින්න රෝද හතරක් නැතිව බෑ. ඒකෙත් එක පැත්තක් තියෙනවා. ඉක්මනට බණ කියලා ඉක්මනට පන්සලට ඇවිත් මෙගා ටෙලි නාට්‍යයක් ගොඩ දාගන්න පුළුවන්නේ.

ඒ යුගයේ රජයේ සේවකයා කියන්නේ වැදගත් මිනිහෙක්. කන්තෝරුවක කාර්යාල සහායක පවා ගමේ වැදගත් මිනිහෙක්. ක්ලාර්ක් මහත්තුරු ගැන කියලා වැඩක් නෑනේ. ගමට ලියුම් ගේන තැපැල් කාරයා එදා ගරු කටයුතු තැපැල් මහත්තයා. ගම හරහා දිවෙන ලංගම බසයේ රියැදුරු මහත්තයාට නොකියන මඟුලක් ගමක නෑ. ඒත් අද වෙද්දී කවුරුවත් කාවවත් ගණන් නොගන්න සමාජයක්. මොකද එහෙම ගණන් ගන්න වෙලාවක් නෑ. පොඩ්ඩක් වට පිට බැලුවත් අනෙක් අය ඉස්සර වෙලා දුවනවා. ඉතින් අද වෙද්දි නගරය විතරක් නෙවෙයි ගමත් සුන්දර නෑ. එදා වගේ ගහෙන් බා ගත්තු රා මුට්ටියක්, දෙකකට වග කියලා ගම මැදින් රෑ දෙමන්දමේ සීපද කියාගෙන හුළු අත්ත වන වනා යන ගැමියො අද දකින්න නෑ. එහෙම ගැමියෙක් දකින්න ඕනෑ නම් මහගමසේකරගේ ‘තුංමන්හන්දිය’ ච්ඍච් පටය බලන්න වෙනවා.

අද දවසේ කොළඹ නගරය අලංකාර කෙරෙනවා. පැරැණි ගොඩනැඟිලි සංරක්ෂණය වෙනවා. ඒවා හොඳ වැඩ. නගරයේ කැළිකසළ ශුද්ධ වෙලා පිළිවෙළක් වෙන එක හොඳයි. ඒත් මිනිස්සු වැඩි වැඩියෙන් අභ්‍යන්තරය කිලිටු වෙද්දි නේද තමන්ගේ වට පිටාව ශුද්ධ කරන්න වෙහෙසෙන්නේ? අන්තිමට ඉතිරි වෙන්නේ සුන්දර කොන්ක්‍රීට් වනාන්තරයක්  මැද ආධ්‍යාත්මිකව හිස් වුණු මිනිහෙක් විතරයි. ඒ හිස්කම වැහෙන්න රට පුරා හන්දියක් හන්දියක් ගාණේ බුද්ධ ප්‍රතිමා, සුරුවම් ඉදිවේවි. දැනටත් හැම වෙලේම අනෙකාගේ බෙල්ල කපා ගෙන හරි ඉස්සරහට යන්න හදන මිනිස්සු දවසකට සිය පාරක් විතර අනෙක් අයට බුදු සරණයි කියනවා. ඒ දුරකතන සංවාද අවසානයේ. අද වෙද්දි බුදු සරණයි කියන්නේ බායි, සීයූ, චෙරියෝ වගේ වචනයක් බවට පත් වෙලා.

රස්තියාදුකාරයා පෙර යුගය සහ පසු යුගය දෙකම දකිනවා. අද වෙද්දී නිම නොවෙන වර්තමානයක ජීවත් වන මිනිසාට යම් තරමකට හෝ වචනයේ අර්ථයෙන් මනුෂ්‍යයකු වෙන්නේ අතීත මතකයේදී විතරයි. වර්තමානය කියන්නේ අතීතයේ ප්‍රක්ෂේපණයක් කියලා කවුදෝ කියලා තිබුණා. ඒක පට්ට බොරුවක්. අතීතය කියන්නේ කෙනකුට මානසිකව හරි මනුෂ්‍ය හැඟීම් උපද්දවන සංකල්පයක්.

අද වෙද්දි ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගේ ‘සමනල සංධ්වනිය’ ට මිනිස්සු සෙට් වෙන තැන ඕකයි. අතීතයේත් වඩා මතකයට එන සංවේදී හැඟීම ආදරයනේ. ඉතින් අතීතයක් තිබුණු කෙනකුට ‘මට මගේ නොවන මගේම ආදරයක්’ ගැන මතක පුංජයක් හරි තියෙනවා. ආදරය සීමාමායිම් නොතකන සංවේදී හැඟීමක් වෙද්දී කෙනෙක් ඒ ආදරයම විවාහය දක්වා ගෙන යන්නේ කලාතුරකින්. තවමත් ලංකාව වගේ තුන් වැනි ලෝකයේ රටක විවාහය බොහෝ විට තීන්දු වෙන්නේ ආර්ථික සාධක මත. විවාහ නොවී ඉඳීමේ අවනම්බුවෙන් ගැලවෙන්න බොහොම සංවේදී ගැහැනු රොබෝවරු වගේ මිනිස්සුන්ට කඹුරන්නේ ඔය යාන්ත්‍රණය නිසා. මවුපියන්ට බරක් නොවෙන්න ඕනෑ නිසා වැටිලා ඉන්න තැනක් තියෙන, අරක්කු, සිගරැට් නොබොන මිනිහෙක් තෝරා ගත්තම ‘ගොඩ’ වගේනේ.

මෙතැනදී රස්තියාදුකාරයාට එයාගේ ආදරණීය පාප මිත්‍රයකු මතක් වෙනවා. එයාට අනුව නම් අරක්කු, සිගරැට් නොබොන යහපත් හැදියාවක් තියෙන හොඳ ස්වාමි පුරුෂයන්ගේ විනීත භාර්යාවෝ ආදරය කරන්නේ හොඳට අරක්කු, සිගරැට් බොන හැදියාවක් ගෑවිලා නැති මිනිසුන්ටලු. මේකේ යාන්ත්‍රණය නම් කියලා දෙන්න එයාට දැනුමක් නෑ. ඒත් මේ කියන්නෙත් ‘මගේ නොවන මගේම ආදරයක්’ ගැන තමා.

සමනල සංධ්වනිය ගැන රස්තියාදුකාරයා එක කොලමක්ම කතා කළා. ඔයාලට මතක ඇති වාදීෂ කියන ගැටවරයා පුණ්‍යා කියන තරුණිය එයාගේ පෙම්වතාට ලියපු ලියුමක් එක්ක ජීවත් වෙන හැටි. වාදීෂ, පුණ්‍යාට ලියුම් භාර දෙන්න දරන උත්සාහය. ඒ ලියුමෙ සංවේදිතාව එක්ක පුණ්‍යාට බැඳෙනවා. ඒ තමයි එයාගේ මගේ නොවන මගේම ආදරය.

ලංකාව වගේ මානසිකව නොවැඩුණු මිනිස්සු ඉන්න කොදෙව්වක කෙනකුට තමන්ගේ අව්‍යාජ සිතුවිලි බෙදා ගන්න කෙනෙක් නෑ. හැම වෙලේම අපට හමුවෙන මිනිස්සු දෙබිඩ්ඩො වෙන්නේ ඒ නිසා. අනෙක් අතට විවෘතව, අවංකව කතා කරන මිනිහා මෙහෙදී පට්ට මෝඩයකු බවට පත් වෙනවා. ඉතින් තනියම කල්පනා කර කර තනිවම විඳවන එක තමයි ලාංකික තරුණයාගේ දෙදහස් පන්සියයක උරුමය.

මෙතැනදී රස්තියාදුකාරයාට මතු කරන්න අවශ්‍ය සමනල සංධ්වනියේ හැඟීම්බර පැත්ත නෙවෙයි. මේ චිත්‍රපටයේ නොපෙනෙන දේශපාලනය. වාර්ගික අරගලය නිමා වෙද්දී සිනහව අරක් ගත්තේ ගාමණී, මාතා, සෙල්වම් වගේ චිත්‍රපට. එ්වායේ දෙමළ ත්‍රස්තවාදයේ කුරිරු බව එක්ක මානුෂික සිංහල, සොල්දාදුවා ගැන කතා කළා. ඒ රැල්ල ‘ප්‍රතිරූ’ චිත්‍රපටය එක්ක නැති වෙලා යනවා.

ඊළඟට සිනමාවට එන්නේ කුවේණි, අබා, මහින්දාගමනය, සිරිපැරකුම් වගේ අතීත රාජාවලි සම්බන්ධ චිත්‍රපට. වර්තමානයේ නීච වැඩ, පක්කලි වැඩ කරන හැම කෙනෙක්ම මේ චිත්‍රපට බලලා තමන් ශේ‍ර්ෂ්ඨ සිංහලයෙක් කියලා සතුටු වෙනවා. මේ චිත්‍රපට අයත් වන්නේ අපට අතීතයේ තිබුණා යැයි සිතන අභිමානයක් එක්ක. ඉතින් හැමෝටම වර්තමානය අමතක කරලා අතීතයේ ජීවත් වෙන්න පුළුවන්. බස්වල සෙනඟ පටවගෙන ඉස්සරහට පුවක් මල් කිනිත්තක් ගහගෙන අනුරාධපුරය, පොළොන්නරුව නැත්නම් සෝමාවතිය, දිඹුලාගල, වගේ තැන්වලට වන්දනාවේ යන්න පුළුවන්.

සමනල කතාවේ ඇත්ත දේශපාලනයත් මීට වෙනස් නෑ. චන්ද්‍රසිරිගේ අතීත වැඩ බැලුවම ඒවාත් අතීතයෙන් ආ කතා. වෙද හාමිනේ, දඬුබස්නාමානය අකාල සන්ධ්‍යා වගේ ටෙලි එන්නෙත් අතීතයෙන්. වෙද හාමිනේ. කියන්නේ තලකිරියාගම ගමේ අතීතයේ හිටපු ඉසිවර වෙද මහත්තයාගේ දුව. දඬුබස්නාමානයේ කතා කරන්නේ අතීතයේ තිබුණා යැයි කියන අංගම්පොර ගැන. අකාල සන්ධ්‍යා වල හමුවෙන්නේ අතීතයේ හිටියයි කියන සුදලිය, මරු වල්ලිය කියන සටන් පරපුරවල් දෙකක් ගැන. ඒ කතා අස්සට ප්‍රේමය ඔබ්බවලා තියෙන්නේ. කොහොමත් නිකම්ම නිකම් කතාවකට  ආදරය කලවම් කළාම කාට වුණත් බලා ඉන්න ආශාවක් ඇති වෙනවනේ. මොකද අපට ආදරය අහිමි නිසා අනුන්ගේ ආදර කතා අස්සෙ හරි අපේ ජීවිත ගොඩ දාගන්න පුළුවන්නේ. කොහොම නමුත් ආකෘති හරඹ, අව්‍යාජ ආදරය, වීරත්වය, ත්‍රාසය, කලවම් කරලා ආපු මේ ටෙලිත් අවසාන විනිශ්චයේදී අයත් වන්නේ අතීත වේදනාවන්ට. දැන් නොමැති අතීතයේ  තිබුණා යැයි සිතන ශේ‍ර්ෂ්ඨත්වයකට.

සමනල කතාවේ නම් 1992 තරම් අතීතයක ඉඳන් චිත්‍රපටය දිග හැරෙන්නේ. කතාව ලිපි ගනුදෙනු කරපු යුගයෙන් ඉර්ඉ යුගය දක්වා  දිවෙන්නේ. ගැටවරයකුගේ ළපටි සිතේ පැලපදියම් වුණු ආදරය, විරහව සුන්දරයි. ඒ සංවේදීකම අපිව ගෙන යන්නේ අපට තිබුණා යැයි අපි සිතන අතීතයට. ඒ අතීතයේදී අපට අහිමි වුණු ආදර කතාවලට. ඉතින් ,චන්ද්‍රසිරි අපි වර්තමානයට හෙණ ගහන්න කියලා අතීතයේ ජීවත් වෙනවා. ඔයාට සතුටු ඇති නේද?
අමරසිරිගේ සින්දුව ලස්සනයි. වාදීෂ නියමෙට රඟපානවා. පුණ්‍යා දැක්කම ඇඬෙනවා. වැඩේ මරු හැබැයි සිංදුව ලියපු අමිල කියන විදියට ජයන්ත චිත්‍රපටය කරල තියෙන්නේ සිංදුව මුල් කරගෙන. ඒක වෙනමම කතා කරන්න ඕන කතාවක්.

රන්ගිරි දඹුල්ලේ ක්‍රිකට් ගහද්දී බඩු මිල ඉහළ යනවා. චාල්ස් කුමාරයා ලංකාවට එද්දිත් එහෙමයි. දැන් අපි මැන්ඩෙලාගේ වීරත්වය කතා කරනවා.  ඒ වගේ අපි වාදීෂගේ ඔපෙරාවට වශී වෙලා අපේ ඉපැරැණි ආදරය කතා එක්ක සම වැදිලා ආපසු ඇස් හරිද්දි ඇඳි වතත් නැති වෙලා.
ඇත්ත. යථාර්ථය කටුකයි. ඒක සිනමාවට ගෙනාවම ගල් මුල් වදින්නේ ‘මේ මගේ සඳයි’ කරපු හඳගම, කලාකාරයෙක් වෙද්දී චන්ද්‍රසිරි කලා ශිල්පියෙක් වෙන්නේ ඒකයි.
‘භාවිතයෙන් තොර න්‍යාය වඳයි’ කිව්වේ  ලෙනින්. යථාර්ථය නොදුටු ඇස් ඇතිව වර්තමානය මඟහැරලා අතීතය ගොඩනැඟීම කලාව නෙවෙයි. බදුලු කෝච්චියේ පරිප්පු වඩේ විකුණනවා වගේ වැඩක්.

Wednesday, December 18, 2013

ජේත්තුකාර රස්තියාදුව
  0     December 15, 2013 2:00 am Hits(46)

රස්තියාදුකාරයාගේ හිතට වදින්න සිංහලෙන් ලියපු  ලේඛකයන් බොහෝ දෙනෙක් අද වෙද්දි ජීවතුන් අතර නෑ. මහගමසේකර සහ මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ මෙලොවින් සමුගනිද්දි රස්තියාදුකාරයා පතපොත  අතගාන කුඩාවෙක්. සාහිත්‍යය එක්ක රස්තියාදුකාරයාගේ  ජීවිතය  සමපාත වෙද්දි සුගතපාල ද සිල්වා වගේම එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර නොඑන්නම ගියා. සරච්චන්ද්‍ර කියනවා වගේ ආවොත්  නොගොසින් බැරිය.

ඒ පරපුරෙන්  අපට තාම ඉතිරි වෙලා ඉන්නේ සිරි ගුණතිලක  සහ ගුණදාස අමරසේකර. ඒත් සිරි ගුණසිංහගේ නම් නව නිර්මාණයක් ළඟදී දැකගන්නට ලැබුණේ නැහැ.  ඒත් වාසනාවකට වගේ අමරසේකර නම්  තාමත් ලියනවා. අමරසේකරගේ ව්‍යාජ ජාතික චින්තනය  එක්කවත්, ගමෙන් නගරයට එන ප්‍රඥාවන්තයා එක්කවත් රස්තියාදුකාරයා  කොහෙත්ම එකඟ නෑ. ඒවා මනස්ගාත. ඔළුවේ හදාගත්තු බහුබූත. ඒ මොනවා වුණත් අද දවසේ සිංහල භාෂාව  ලස්සනටම හසුරුවන ලේඛකයා අමරසේකර  බව නම් හැබෑ  සත්‍යයක්. ඒ මට්ටමට එන්න නිශ්ශංක විජේමාන්න, ලියනගේ  අමරකීර්ති වගේම එරික් ඉලයප්පආරච්චිත් සෑහෙන කට්ටක් කනවා.
 ගම සහ නගරය අතර දෝලනය වන ගමෙන් නගරයට පැමිණි උගත් තරුණයාගේ මනෝභාවය අමරසේකර  හරියට චිත්‍රණය කරන්නේ යටලමත්ත නම් ග්‍රාමයේ  උපත ලැබීම ආධාර කරගෙන. ජීවන සුවඳ, යළි උපන්නෙමි වගේම ගන්ධබ්බ ආපදානයත් ඔය තරම් අව්‍යාජ වන්නේ ඒ නිසා.

රස්තියාදුකාරයාට හදිසියේ අමරසේකර සිහිපත් වුණේ 2013දී එළිදැක්වුණු ඔහුගේ කියනු මැන දිවි අරුත කෙටිකතා සංග්‍රහය  නිසා. පොතේ පෙරවදනේ අමරසේකර මේ වගේ සටහනක් තියනවා.
“නවකතාව තමා වසන සමාජය හා තමා ගෙවන ජීවිතය පිළිබිඹු කරන කැඩපතක් විය යුතුය.”
මෙච්චර පරක්කු වෙලා හරි අමරසේකරගේ ඇස් පෑදුණු එක නම් ලොකු දෙයක්. බලලෝභය  නිසා රට, ජාතිය, ආගම ගැන කතා කරපු බොරු දේශ ප්‍රේමීන්ගෙන් අමරසේකර ඇත්තටම  මිදුණා නම් හොඳ පොතක් කියවන්නට ලැබීමේ භාග්‍යය අපට ලැබේවි.
 මේ කෙටිකතා සංග්‍රහයේ කෙටිකතා අතරින් අද රස්තියාදුකාරයා සාකච්ඡාවට ගන්නේ ‘රැගෙන මා අත සමි¼ද කියනු මැන දිවි අරුත’ කියන කෙටි කතාව. සුපුරුදු පරිදි මේ කෙටි කතාවේ සාරාංශයකට අපි යොමු වෙමු.

 මේ කතාවේ කථකයා සුගතේ. එයා ගමේ ඉස්කෝලෙකින් ශිෂ්‍යත්වය සමත් වෙලා කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයට ආපු ශිෂ්‍යයෙක්. එයාගේ තාත්තා ගමේ වෙද මහත්තයෙක්.  රාජකීය විද්‍යාලයේදී එයාට කොළඹ හතේ ප්‍රසිද්ධ රාජ නීතිඥයකුගේ පුතා වන ලූෂන්  පීිරිස් හමුවෙනවා. තමන්ගේ ගෙදර වැඩකාරයෝ සමඟ පමණක්  සිංහලෙන් කතා කරන ලූෂන්ගේ තලයට ඉංගී්‍රසි හරියට නොදන්නා සුගතෙලා වැටෙන්නේ නෑ. සරසවි පිවිසුමෙන් සුගතේ වෛද්‍ය පීඨයට  ඇතුළු වෙද්දී සරසවි පිවිසුමට පෙනී නොහිටම ලූෂන් එංගලන්තයේ  ඔක්ස්ෆර්ඩ් සරසවියට යනවා.

ටික කාලෙකට පස්සේ ලූෂන්  ලංකාවට ගොඩබසින්නේ සමාජවාදියකු විදියට. දැන් එයාගේ  නමට දැරණියගල කෑල්ලක්  එකතු වෙලා.  ටික දවසකින්  එයා පත්කළ මන්ත්‍රිවරයකු විදියට ආණ්ඩු පක්ෂයේ අසුන් ගන්නේ. ඊළඟට එයා ආණ්ඩුවේ ප්‍රබලම ඇමැතිවරයා  බවට පත් වෙනවා. ඒ ලූෂන් පීරිස් ලෙසින් නෙවේ. ලලිත් ප්‍රියනාත් දැරණියගල යන නමින්. මේ වෙද්දි සංවේදී මිනිසකු වන සුගතේ රෝගීන්ගේ වේදනාව දැකීමෙන් අෑත් වෙන්න මහජන සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය සේවයට පත්වෙලා. හෙදියක වුණු විමලාව විවාහ කරගෙන. ඒ ආදර සම්බන්ධතාවක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස.

සුගතේ, දෛවය ගෙනැවිත් දෙන දේ  භාරගන්නවා විනා, දෛවය වෙනස් කරගැනීමේ ආශාවක් නැති මිනිහෙක්. ඊට වෙනස්ව ලූෂන් දෛවයට අභියෝග කර සිය අපේක්ෂා මුදුන්පත්කරවා ගන්නෙක්. ඔහුගේ ජීවිතය වන්නේ උද්දච්චකම, උඩඟුකම සහ මමායනය. ඒත් ඔහු අවංක  ඇමැතිවරයෙක්. රට ගැන, සමාජය ගැන හරවත් විශ්ලේෂණ නැති වෛද්‍යවරුන්ගෙන් සුගතේ හුදෙකලා වෙනවා. විවේකයේදී සිංහල නවකතා  කියවපු ඔහු කාලයක් පන්සල්වල  බිතුසිතුවම් පිටපත් කළා.  මේ විදියට සුගතේ  අල්පේච්ඡ ජීවිතයක් ගත කරද්දි ලූෂන් බරපතළ ලෙස බලය හඹා යනවා.

 අවසානයේ ඡන්දයෙන් පැරැදී මන්ත්‍රිකම අහිමි වන ලූෂන් අවලංගු කාසියක් බවට පත්වෙනවා. ඉක්බිති ඔහු පිළිකාවකින් මිය යනවා.
 අරුත්සුන් ජීවිතයට අරුතක් ලැබෙන්නේ ජීවිතය ඉක්මවා සිටින පරමාදර්ශයක් වෙත කැපවුණොත් බව මතක් කරමින් සුගතේ සිය මිතුරකු නොවූ මිතුරාගෙන් සමු ගන්නවා.

 ලංකාවේදී ලූෂන් පීරිස් වගේ මැති ඇමැතිවරු නම් ඕනෑ පදම් ඉන්නවා. ජනතාවගේ ගැලවුම්කාරයෝ විදියට ඇවිත් තමන්ගෙ හත්මුතු පරම්පරාවම ගලවා ගන්න හදන්නේ. ලංකාවට දෙදහස් පන්සියයක බෞද්ධ උරුමයක් තියෙන එක ඇත්ත. ඒත් බෞද්ධ  දර්ශනය තමන්ගේ ජීවිතයට  එකතු කර නොගැනීම තමයි වරද. ලූෂන් පීරිස් වගේම තමන් අජරාමර විදියට හිතලා වැඩ කරපු කී දෙනකුට මරණය නොසිතූ වෙලාවක ළඟා වුණේ නැතිද?
කෙනෙක් මෙලොව ඉපදෙන්නෙ දින නියමයක් නැති මරණ දඬුවමක් එක්ක. ඒත් කාටවත් තමන් මරණය හිමි සත්ත්වයෙක් කියලා මොහොතකටවත් හිතෙනවාද? එහෙම හිතෙනවා නම් ධනය, බලය පසුපස මේ තරම් තණ්හාවකින් හඹා යන්නේ නෑනේ.

සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේදී අපි දන්නේ ගම හොඳයි, නගරය සංකරයි විදියට. ඒත් මේ හොඳ  ගැමියා කොහොමින් හරි නගරයට එනවා. ඊළඟට නාගරිකයන්ටත් වඩා නාගරික  වෙන්න උත්සාහ කරනවා. රස්තියාදුකාරයා කලින් දවසකත් පවසපු  විදියට යම් ආයතනයක මනුස්සකමක් ගෑවිලාවත් නැති නිලධාරියෙක් ඉන්නවා නම් ඒ බොහෝ විට ගමෙන් නගරයට අමාරුවෙන් ආපු කෙනෙක්. තුත්තිරි ගස් අල්ල අල්ලා ඇවිත් අන්තිමට හැමෝටම  කරදරයක් වෙනවා.

 බටහිර රටවල මෝටර් රථ ඕනෑ වන්නේ දෙපාවල දිගුවක් විදියට.  ඒ කියන්නේ පහසුවෙන් ගමන් යන්න. ජංගම දුරකතන  අවශ්‍ය වන්නේ ඉක්මනින් පණිවුඩ හුවමාරු කරගන්න. ඒත් අද වෙද්දි සමහර ආයතන ප්‍රධානීන් ළඟ එක එක මාදිලියේ  වාහන හත අටක් තියෙනවා. එයාලගේ  මේස උඩ දුරකතන  හතර පහක්, ජංගම දුරකතන නම් ගණනාවක් තියෙනවා.  සමහරු  ගොඩයන්ට මැජික් කියන්නේ මේවට  වෙන්න ඇති. ලංකාවෙදි වාහන, දුරකතනවලට තියෙන්නේ බටහිර අර්ථය නෙවෙයි. තමන්ගේ තත්ත්වය, බලපුළුවන්කාරකම පෙන්වන්න තමයි වාහන, දුරකතන පාවිච්චි කරන්නේ. නිකමට  හිතන්න තමන්ගේ මිදුලේ  වාහන හත අටක් තියෙන මිනිහෙක් පිස්සෙක් නොවී බේරෙයිද?  උදේට නැඟිටලා ගමනක් යන්න මොන වාහනයක් තෝරා ගන්නවද කියලා අඩු ගාණේ පැය භාගයක්වත් කල්පනා කරන්න වෙනවනේ.

 පසුගිය කාලේ ඇමැති පුත්තු, සමාජ ශාලාවලදී තරුණයන්ට ගැහුවේ එයාලා දරුණු නිසා නෙවෙයි. තමන්ට බලයක් තියෙන බව ලෝකයාට පෙන්නීමේ ආශාවෙන්. මොකද  බලය කියන එක කෙනෙක් දිහා බැලුවම පෙන්නේ නෑනේ. ඉතින් ඒකට පහරදීම වගේ ක්‍රියාවක් කරන්නම වෙනවා. තමන් සල්ලිකාරයෙක් බව නම් කඹයක් විතර චේන් එකක් බෙල්ලේ දාගෙන, අත් දෙකේම ඔරලෝසු දෙකක් දාගෙන පෙන්වන්න පුළුවන්නේ.

සරලව මනුෂ්‍ය අර්ථයෙන් මිනිහෙක් කියන්නේ හිතන දේ කියන, කියන දේ කරන කෙනෙක් වෙන්න ඕනෑ. ඒත් සාමාන්‍ය ලාංකිකයා කියන්නේ මේකෙ විරුද්ධ පැත්ත. ඒ කියන්නේ තමන් හිතන දේ වෙනුවට වෙනත් දෙයක් කියන  ඊට හාත්පසින්ම  විරුද්ධ දේ කරන්නෙක්. කුහක  වත කියන්නේ ඕකට වෙන්න ඇති.
 මේ කියපු දේ තවත් වැටහෙන්න රස්තියාදුකාරයා සත්‍ය  නිදසුනක් ගේන්නම්. එක්තරා රාජ්‍ය ආයතනයක විධායක ශේ‍ර්ණියේ හාදයෙක් හිටියා. හිටි හැටියේ මෙයාට  ඉහළ තනතුරක්  ලැබුණා.  මෙයාගේ සගයෝ මෙහෙම වුණේ කොහොමද හොයලා බැලුවා. ඒක වෙනම කතාවක්. ඒත් එයා කවදාවත් මස්, මාළු තියා උම්බලකඩ කෑල්ලක්  ගෑවුණු තැනක  නොකන  මදුරුවෙක්වත් නොමරන පට්ට බෞද්ධයෙක්. එයාගේ කන්තෝරුවෙ මේසේ උඩ බුද්ධ පින්තූර, අතේ පිරිත් නූල්, නිල වාහනයෙන්  ඇහෙන්නේ පිරිත් සංගායනා. ඒත් ව්‍යවහාර ජීවිතයේදී එයා තමන්ට පහළ  සේවකයන්ව තළා පෙළා දාන එක කරන්නේ.

ඒ කියන්නේ සොක්කන්ට ලෙඩ දාන මෙයා ලොක්කන්ට කොන්ද නමනවා. එතැනින් නොනැවතී දණ ගහනවා. ලොක්කන්ගේ ගෙවල්වල බල්ලෝ, පූසන්ට පවා ඇඹරෙනවා. ලොක්කගේ අල්ලපු ගෙදර ඉන්න  කුලියට පොල් කඩන එකාටත් ඇඹරෙනවා. ඇත්තටම මොකක්ද මේ විකාරරූපී රංගනය. මෙයා අනුන්ට මනුස්සකමට නොසලකපු නිසා මෙයාට කවුරුවත් සලකන්නේ නෑ. ඒක තේරුම් නොගෙන බැනුම් අහලා කිචවෙලා, නීච වෙලා, කේලාම් කියලා ඉහළ තනතුරකට පැනලා ඒ හයියෙන් බලෙන් මිනිසුන්ගෙන් සැලකුම් ගන්න හදනවා. මොනතරම් අසහනයකින්, අතෘප්තියකින්ද එයා ජීවත් වෙනවා ඇත්තේ.

බලයට ඇති ආශාව කියන්නේ එක්තරා මානසික ලෙඩක්. තමන් ලබන වැටුපට සරිලන සේවයක් නොකරන මේ ලෙඩ්ඩු අනුන්ට ලෙඩ දමමින් පිරිත් අහමින් පසුවෙනවා. අඩුම තරමින් වැඩක් නොකර  හරි, අනුන්ට වැඩ කරගන්න දීලා  ඇති තරම් පිරිත් ඇහුව නම් අඩු ගාණේ සෝවාන්වත් වෙන්න තිබුණා.
අනේ මෙහෙම තණ්හාවක්
අනේ මෙහෙම ආශාවක්
මිනිසුනි ලැබේද ඉන් සැනසීමක්

Tuesday, December 10, 2013

ජේත්තුකාර රස්තියාදුව 

පසුගිය දවස්වල සියනෑ කෝරලේ පුරාවට කඩින් කඩ වැසි. වැස්සත් හරියට දැන් කාලේ කෙල්ලෝ වගේ. වැස්ස ගැන කලින් තීරණයකට එන්න අමාරුයිනේ. ඒ වගේ කෙල්ලෝ ගැනත් පූර්ව නිගමනයකට යන්න බෑ. මොකද ඊළඟ මොහොතේ එයාලා හැසිරෙන විදිය දෙයියොත් දන්නේ නෑ.  ලංකාවේදි වැස්ස ගැන කාලගුණ අනාවැකි නිතරම බොරු වෙනවා. ඒ වගේ තරුණියොත් තමන් ගැන තමන්ගේ පෙම්වතුන් හිතන විදිය වැරැදි බව හැමවිටම සනාථ කරනවා.

 කොහොම වුණත් මේ වස්සාන කාලේ රස්තියාදුකාරයාට පාරේ රස්තියාදු ගහන්න ඉඩ නොලැබුණු තරම්.  ඒ නිසා මේ දවස්වල රස්තියාදුකාරයා පොත්පත්වල අකුරු අතර වගේම, චිත්‍රපටවල රූප රාමු අතරේ රස්තියාදු ගැහැව්වා. පසුගිය  තීරු ලිපිවල ඔයාලා හමුවට ආවේ ඒ රස්තියාදුවේ ප්‍රතිඵල තමයි.

 නොවැම්බරයේ අවසාන දිනය වැටුණේ සෙනසුරාදාවකට. අතපය හිරි ඇර ගන්නත් එක්ක රස්තියාදුකාරයා පොද වැස්ස නොතකා ඒ හැන්දෑවේ පාරට බැස්සා. කොළඹ - මීගමු පාරේ  ඇවිදගෙන ගිය රස්තියාදුකාරයා පෙරියමුල්ලෙන් හැරිලා  මීගමු වෙරළ මාවතේ ඉදිරියට ගියා. පාළුව, තනිකම වගේම සීතල විඳින්න නම් මධුවිතකට වඩා ඔෟෂධයක් තවත් නෑනේ. රස්තියාදුකාරයා දෙවරක් නොසිතාම පාර අයිනේ තිබුණු අවන්හලකට වැදුණා. ඒකේ නම ඕ.ටූ. ඒ කියන්නේ විද්‍යාත්මක නම් ඔක්සිජන් කියන තේරුම. ඇත්ත  තමයි සමහර වෙලාවට ජීවිතය ජීවත් කරවන ඔක්සිජන් කියන්නේ මධුවිතනේ. අවන්හලේ අඳුරු මුල්ලක  අසුන් ගත්තු රස්තියාදුකාරයා වටපිටාවට ඇහැ යොමු කෙරුවා. තැන් තැන්වල තිබුණු මේස වටේ  ඇඟ පුරා පච්ච කොටා ගත්තු, කොණ්ඩෙ වවපු වගේම තට්ටේ ගා ගත්තු තරුණයෝ එක්රැස් වෙලා හිටියා. එයාලගේ සැහැල්ලු ඇඳුම්, පැලඳුම් කියා පෑවේ එයාලා මීගමුව නගරයට ආගන්තුක නොවන බවක්.

අවන්හල මධ්‍යයේ වූ කවිච්චියක නීගේ‍රා් තරුණයකු අසුන් ගෙන සිටියා. ඔහුගේ උකුල මත ඔහු වගේම නීගේ‍රා්  තරුණියක් ඔහුව අතොරක් නැතිව සිප ගනිමින් පසුවුණා. විදේශිකයන් බහුලව ගැවසෙන මීගමුවට මේ වගේ දර්ශන  අලුත් දේ නෙවෙයි. ලංකාව සිංහල බෞද්ධ  රටක් වුණාට  මීගමුවේ ඉන්නේ ගොඩක්ම කතෝලික  බැතිමතුන්නේ. ඉතින් අවහන්හලේ හිටි පච්ච කොටා ගත්තු තරුණයෝ මේ ජෝඩුව දිහා නිකමටවත් බැලුවේ නැහැ.  අවහන්හලේ  එක් කොටසක  දිග මේසයක් වටා පහළොවක් වගේ පිරිසක් අසුන් ගෙන සිටියා. ඔවුන්ට නම් මේ දසුන හිතට අල්ලපු බවක් පේන්න තිබ්බේ නෑ. එයාලා නම් මීගමුවට ආගන්තුකයන් බව රස්තියාදුකාරයාට වැටහුණා. හිමිහිට මධුවිත තොල ගාන අතරේ රස්තියාදුකාරයා හිටියේ වටපිටාව ගැන විපරමින්.
 කොහොමත් ලාංකිකයාට අනුන්ගෙන් තොර ලෝකයක් නෑනේ. අනුන් නොසොයන්න. තමන් සොයන්න. මේ විදියට බුදු හාමුදුරුවෝ හරිම පැහැදිලිව කියලා තියෙනවා. ඒත් ඒ කතාව ඉන්දියාවට වගේම ලංකාවටත්  අදාළ නෑ.

 මේ දිගු මේසෙ හිටි අයගෙන් දෙදෙනකු හැරෙන්න ඉතිරි අය තරුණයන්. එයාලාගේ  කතාබහේ  අතරින් පතර ලංකාවේ දකුණේ ප්‍රාදේශීය  ව්‍යවහාර  භාෂාවත් පාවිච්චි වුණා. මේ වන විටත් අවන්හලේ ඇසුණු බටහිර සංගීතයට  ඔවුන් නර්තනයක් එක් කළා. ඒත් ඒ ඝෝෂාකාරී සංගීතය  සුළු වේලාවකින් ඔවුන්ට එපා වුණු බවක් පෙනුණා.  අනතුරුව ඔවුන් මුහුදු වෙරළ දිසාවට පල්ලම් බැස්සා. රස්තියාදුකාරයාත් හිමිහිට එයාලා පිටුපසින් පියවර මැන්නා. වෙරළේ  අඩ අඳුරු තීරයකට එක්කාසු වුණු කොහේද තිබුණු බොංගෝ බෙරයක් එළියට ඇදලා ගත්තා.

මොහොතකින්  මීගමු වෙරළ සිසාරා මියුරු ගී රාවයක් ඇසෙන්නට වුණා. මේ වෙද්දි රස්තියාදුකාරයාත් ඒ කණ්ඩායමේ සාමාජිකයකු වෙලා ඉවරයි. ඔවුන්ගේ ගායනයට තාල තබමින් ඒ අතරතුර ඔවුන් හා ‍ෙදාඩමලු වෙන්න රස්තියාදුකාරයා අමතක කළේ නෑ.

 මේ වෙද්දි බෙර වාද්‍යය කළේ ධනුෂ්ක. මිල්ටන් මල්ලවාරච්චිගේ ගීත ගායනා කළේ අමල්. ජෝතිපාලට පණ දුන්නේ චනුෂ්ක. මධුවිතින් තොර අයෝමාල්, නිශාන්ත ගායනා කළේ නව පරපුරේ ගීත. චන්දන,  අනුෂ්ක, වෙල්ලප්පිලි, සුරවීර, මලින්ත යන නම් රස්තියාදුකාරයාගේ මතක පොතට එක් වුණා.  මෙයාලා මීට මාසයකට පමණ කලින් ජනතා අයිතියට පැවරුණු කොළඹ කටුනායක අධිවේගී මාර්ගයේ මෙහෙයුමට උරදෙන  තරුණයෝ බව රස්තියාදුකාරයා දැන් දන්නවා.  අර මුලින්  සඳහන් කළ මැදිවියේ දෙදෙනා සමරකෝන් මහත්තයා සහ සරත් මහත්තයා. ඔවුන් දෙදෙනාගේ  මඟ පෙන්වීම නිවැරැදි බව මෙතැනදීම රස්තියාදුකාරයාට වැටහුණා. මේ සාදයට  මුළුමනින්ම වගේ ජීවය කැවූයේ දැනටත් සංගීත කණ්ඩායමක රිදම් ගිටාර් වාදකයකු වන සමීර. සිංහල, හින්දි වගේම බටහිර ගීතත් ඔහු මනාව හැසිරෙව්වා.

 මේ ප්‍රිය සාදයට ඔබ්බෙන් නවතා තිබූ ලොරියක  කැසට් යන්ත්‍රයක් මහා හඩින් කෑ ගසන්න පටන් ගත්තා. පමණ ඉක්මවා මධුවිත  පානය කළ තරුණයන් තිදෙනකු ඒ හඬට නැටුමක යෙදුණා. සාමාන්‍යයෙන් මේ වගේ පොදු තැනක ගැටුමක ආරම්භය වන්නේ මේ වගේ කඩාවැදීම්. ඒත් මෙතැනදි අපේ තරුණයෝ වෙරළේ වෙනත් තැනකට තමන්ගේ ප්‍රිය සාදය ගෙන ගියා.

 තවත් මධුපැන් සමඟ රුෂාන් සාදයට එක් වෙන්නේ මේ වෙලාවේ. තිදරු පියකු වන රුෂාන් බිරියගේ සුළු පමාවකින් තමයි ගෙදරින් එළියට පැන ගෙන තියෙන්නේ.  එයාගේ රථය මීගමු වැල්ලේ එරුණා. තල්ලු කරලා ගොඩගන්න බැරි රථය උස්සලා පැත්තකින් තියන්න තරම් මේ තරුණයෝ ශක්තිමත් වුණා. ඒත් ඒ ශක්තිය ඔවුන් අර ලොරියේ බැස්ස තරුණයන් මත මුදා නොහැරීම නම් රස්තියාදුකාරයාට අදහන්න බැරි තරම්. අඩ හෝරාවක් පුරාවට පැවැති වැස්සත් මේ ප්‍රිය සාදයට බාධාවක් වුණ් නෑ. ඒත් මේ වෙද්දි වෙරළ පුරාවට සිටි විනෝදකාමීන් දැන් දැකගන්න නෑ.  මේ වෙද්දි මැදියම් රැයත් ගෙවිලා. එතැනට පැමිණි පොලිසියේ මහත්තුරු දෙන්නෙක් එතැනින් ඉවත් වන ලෙස ඉල්ලීමක් කළා. ඒ ඉල්ලීමට සවන් දෙන්න තරම් අපේ තරුණයෝ නිහතමානි වුණා. රස්තියාදුකාරයාත් ඔවුන්ගේ වාහනයක පිහිටෙන් පාන්දර ගම්පහ නගරයට සේන්දු වුණා.

 තත්කාලීන සමාජයේදී අපට නිරන්තරයෙන් අහන්න ලැබෙන්නේ සොරකම්, මංකොල්ල කෑම්, මිනීමැරීම් වගේම ස්ත්‍රී දූෂණ පිළිබඳව. පේන විදියට සමාජය  බරපතළ විදියට පිරිහීමට ලක්වෙලා. ඒ අතරේ ගුවන්විදුලියෙන් වගේම රූපවාහිනියෙන් දවස පුරාවට බණ දේශනා අහන්න ලැබෙනවා. හන්දියක්, හන්දියක් ගාව බුදු පිළිම. ඒ තැන්වලත් පාන්දර පිරිත් සජ්¿ධායනා ඇසෙනවා. මිනිස්සුන්ට වැඩි වැඩියෙන් බණ ඇහෙද්දි ඊට සාපේක්ෂව අපරාධත් වැඩිවෙනවාද මන්දා.
 70 දශකයේ වගේම 80 දශකයේ මැදක් වනතුරු ගුවන් විදුලිය හැරෙන්න රූපවාහිනිය තිබුණේ නෑ. ඒ නිසා ගීත අසන්න ලැබුණට ගායකයාව දකින්න ලැබුණේ නෑ.

අද නම් ගායක, ගායිකාවෝ හැමෝම රූපවාහිනිය හරහා  ගෙදර සාලයට ම එනවානේ. ඒත් එදා තමන් ආශා ගායකයා හෝ ගායිකාව දැකගන්න යාබද නගරයේ කලාතුරකින් පැවැත්වෙන සංගීත සන්දර්ශනයට යන්නම වෙනවා. බාල, මහලු, ස්ත්‍රී, පුරුෂ භේදයක් නැතිව එදා හැමෝම වගේ සංගීත  සන්දර්ශනවලට ඇදුණා. රස්තියාදුකාරයාට තවම මතකයි හැම අවුරුද්දෙම දෙසැම්බරයේදී නිට්ටඹුවේ පැවැත්වුණු ‘ක්‍රිස්මස් සැටඩේ නයිට්’ ප්‍රසංගය. අද ජීවතුන් අතර නැති ජෝති, මිල්ටන්, වල්පොළ රස්තියාදුකාරයා  මුලින් දැක ගත්තේ ඒකෙදී. එහෙත් අද වෙද්දි ඒ විදියේ සජීවී වින්දනයක් ලබන්න ටිකක් අමාරුයි. ඒකට හේතුව රූපවාහිනියෙන් ගායක, ගායිකාවො දැකලම එපාවීම නෙවෙයි. පිහි ඇනුමකින් තොරව අවසන් වෙන සංගීත සන්දර්ශනයක් කියන්නේ කිසිවකු නොමළ ගෙයකින් අබ අහුරක් හොයා ගන්නවා  වගේ.

 මීගමු වෙරළේ නම් පොලිස්  ආරක්ෂාවෙ අඩුවක් නෑ. ඒත් අද වෙද්දි ලංකාවේ උණවටුන, පොල්හේන වගේ මුහුදු වෙරළ වගේම බෝපත් ඇල්ල වගේ දියඇලි ළඟත් නිතරම  ගැවසෙන්නේ පොඩි දේකටත් දැළි පිහි අදින තුට්ටු දෙකේ බොරු චණ්ඩි. ඒ නිසාවෙන් මවුපියන් තම දරුවන් සමඟ රූපවාහිනියට ඇබ්බැහි වෙනවා. අද වෙද්දි විනෝදය  පොදු අවකාශයෙන් පෞද්ගලික අවකාශයට ඇවිල්ලා.

 ඉතින් මෙන්න මේ වගේ කාලෙක රස්තියාදුකාරයාට අහම්බෙන් හමුවුණු කොළඹ - කටුනායක අධිවේගී මාර්ග මෙහෙයුමේ තරුණයන් වාසනාවන්. සාදය පුරාවට  එක අසභ්‍ය වචනයක්වත් කටින් පිට නොකරපු වැඩිහිටි  ගෞරවය වගේම හොඳ විනයක්, ශිෂණයක් තිබුණු මේ තරුණයෝ ගමෙන් ගෙනා හොඳ දේ රැක ගත්තොත් රස්තියාදුකාරයාට සුබවාදීව ලියන්න හැකි වේවි.
 බොහෝ වෙලාවට ගමෙන් නගරයට එන තරුණයන් ගැන සමාජයේ හොඳ ආකල්පයක් නෑ. ඒ නිසයි මහගමසේකර අතින් මේ විදියට ලියැවෙන්නේ.

සිදාදියට එන්නට මට
බුද්ධිය නුඹ තමයි එදා
පාර කියා දුන්නේ 
ඒ එනකොට ගෙන ආ දෙය
විය පැහැදම් වුණා මිසක
අලුතින් එක්වූ කිසිම දෙයක් නැත්තේ
හිස බර කළ පුහු නම්බුව විතරයි මට ඇත්තේ ...

Monday, December 2, 2013

ජේත්තුකාර රස්තියාදුව
මේ ලෝකේ ඉන්න බොහෝ දෙනකු වගේම රස්තියාදුකාරයාත් ආදර කතාවලට සංවේදියි. මේ වතාවෙ එයා කියවපු ටිකක් වෙනස් ආකාරයක ආදර කතාවක් ඔයාලා එක්ක බෙදා ගන්නම්. මේ කතාව හමු වන්නේ චූලානන්ද සමරනායක පරිවර්තනය කරපු දිවාලෝකය නම් සෝවියට් - රුසියානු කෙටි කතා සංග්‍රහයේ. කතාවේ නම ‘මෝඩයා’. රචකයා අපට වැඩිය හුරුපුරුදු කෙනෙක් නෙවෙයි. ලියොනිද් පර්වොමයිස්කි කියලා කෙනෙක්. ඉතින් අපි හැමෝගෙම පහසුවට මේ කෙටි කතාව තවදුරටත් කෙටි කරලා කියන්නම්.

හැමෝම පල්ම පල් මෝඩයන් ලෙස හඳුන්වපු මේ කකුලක් ආබාධිත තරුණයාගේ නම මිකෝලා. පාසලේ දක්ෂම ශිෂ්‍යයා වුණු ඔහුගේ පසු කාලීන වෘත්තිය වුණේ  සිනමා යන්ත්‍ර ක්‍රියා කරවීම. මිකෝලා පාසලේ දහවැනි පන්තියේ ඉන්න කාලේ ඔවුන්ට සමූහ ගොවි පොළක අස්වැන්න නෙළීමට උදව් වෙන්න යන්න සිදු වුණා. ආබාධිත කකුල නිසා මිකෝලාට නොයා සිටීමට හැකි වුණත් ඔහු සිය කැමැත්තෙන්ම මේ ගමනට එක් වුණා. තමන්ගේ රටට හැකි උපරිම විදියට සේවය කරන පරමාර්ථයක හිටපු මිකෝලා සිය ශක්ති ප්‍රමාණයටත් වඩා වෙහෙසුණා.

ඒකෙ ප්‍රතිඵලයක් විදියට ඔහුට සහලෝලා උණ ගැනුණා. මේ කාලයේ ඔහුව රැක බලා ගත්තේ අසල පාසලේ ගණිත ගුරුවරිය වුණු ගායිනා කොන්ස්තන්තිනෝවා ඇය සිය සැමියාගෙන් වෙන්ව ජීවත් වුණු දෙදරු මවක්. මිකෝලාට වඩා ඇය දස වසක් වැඩිමල්. ඉතින් මේ මිකෝලා ගැටවරයා ගායිනාට ආදරය කරන්න පටන් ගත්තා. ඒ නිසා පාසලෙන් ඔහුට ලැබෙන්නට තිබුණු දක්ෂම ශිෂ්‍යයාට ලැබෙන රන් පදක්කම පවා ඔහුට අහිමි වුණා.

දිස්ත්‍රික් කමිටු සභාපති, විදුහල්පති ඇතුළු දන්නා හඳුනන හැමෝගේම අවමානයට ලක්වන්නට මිකෝලාට සිදුවුණා. මේ අවධියේ ගායිනාගේ දියණිය මෙනිංජයිටිස් රෝගයෙන් මන්ද බුද්ධිකභාවයට පත් වුණා. ඇය යථා තත්ත්වයට ගෙන ඒමට සමත් වුණේ මිකෝලාගේ උත්සාහයෙන්. අන්තිමේදී මිකෝලා, ගායිනාව විවාහ කර ගත්තා. ඇගේ පැරැණි සැමියාට ස්තුති කරන්නට ඔහු අමතක කළේ නෑ. එතැනින් නොනැවතුණු මිකාලෝ ගායිනාගේ නැන්දණිය, ඒ කියන්නේ ඇගේ පැරැණි සැමියාගේ කුඩම්මාට පවා සරණ වුණා. වැදගත්ම දේ ගායිනා මිකාලෝ සමඟ ආදරයෙන් ජීවත් වුණු එක.

ඉතින් ඔබ කියන්නේ මිකාලෝ මෝඩයෙක්ද? මේ කතාව කියන්නේ මිකෝලාගේ පාසල් මිතුරකු වන රියැදුරෙක්. ඔහුට අනුව මිකෝලා කරන්නෙම මෝඩ වැඩ. සමූහ ගොවිපොළේ වැඩවලින් ලේසියෙන්ම කර අරින්න තිබුණු මිකෝලා එහෙම කරන්නේ නෑ. ඒ මදිවට දරු දෙදෙනකුගේ මවකට ආදරය කරනවා. ඇගෙන් කායික අවශ්‍යතා ඉටුකර ගෙන ඇයව මඟ හරින්නෙත් නෑ. ඒ මදිවට ඇගේ දියණියගේ අසනීපය වෙනුවෙන් දැඩි කැපකිරීමක් කරනවා.

මිකෝලා පසුපස එන දිස්ත්‍රික් කමිටු සභාපතිගේ තරුණ දියණිය ලුද්මිලාව මිකෝලා මඟහරිනවා. මිකෝලා අතට එන වාසනාවට පයින් ගසන්නෙක් විදියටයි මේ රියැදුරු මිත්‍රයා දකින්නේ. මිකෝලා, ගායිනාව විවාහ කර ගත්තා මදිවට ඇගේ පැරැණි සැමියාගේ කුඩම්මාටත් සරණ වෙනවා. මේ හැමදේම රියැදුරා ඇතුළු මිකෝලා හඳුනන්නන් දකින්නේ පල්ම පල් මෝඩ වැඩ විදියට. එයාලගේ අර්ථයෙන් තමයි මිකෝලා ගේ කතාවට ‘මෝඩයා’ කියන අපහාසාත්මක නම ලබන්නේ.

මේ කතාවට පසුබිම් වෙන්නේ විප්ලවයෙන් පසු බිහිවුණු සමාජවාදී රුසියාවේ ප්‍රදේශයක්. සමූහ ගොවිපොළ පවත්වා ගෙන යන සැමට සමානාත්මක වුණු වටපිටාවක්. ඒත් මේ සමාජවාදී පසුබිමේ පවා අධිපති වන්නේ පුරුෂ මූලික චින්තනය. තරුණයකු ආවාහ විය යුත්තේ තරුණියකට මිස වියපත් ගැහැනියකුට නොවේ යන්න එහි එක් අදහසක්. ආදරය යන්න සීමා මායිම් රහිත පුළුල්ව පැතිරුණු සංකල්පයක් ලෙස ගන්නට සමාජවාදයෙන් ශික්ෂිත මිනිසුන්ට පවා නොහැකි වෙනවා.

යම් හෙයකින් මිකෝලා, ගායිනාව කාලයක් ඇසුරු කර ඇයව අත් හැරියා නම් ඒ ඔහුගේ ලිංගික දඟකාරකමක් ලෙස සලකන්නට ඉඩ තිබුණා. පහත් ක්‍රියාවක සූරකමක් ලෙස හුවා දක්වන්නට කැමැති සමාජයම ඔහු ඇය හා විවාහ වීම දකින්නේ මෝඩකමක් ලෙසයි. මෙය 1908 සෝවියට් රුසියාවට පමණක් ආවේණික වූ සත්‍යයක් නොවේ. 2013දී ලංකාවට පවා අත් හැර ගන්නට නොහැකි වුණු පරම සත්‍යයයි.

“සැමියාගෙන් වෙන්වුණු එසේ නැතිනම් සැමියා මියගිය කාන්තාවන්ට අනුකම්පා කිරීමට බොහෝ පිරිමි හැම විටම සූදානමින් සිටිති. ඒ ආදරය යන්න ඉස්මතු කරමිනි. හව්හරණක්, ආදරයක් නොලැබෙන මෙවැනි ස්ත්‍රීහු මෙබඳු පිරිමින්ට රැවටෙති. ආදරය, රැකවරණය පතා පිරිමින් ට සමීප වන මෙබඳු කතුන් නොදන්නේ ඔවුන්ට අවශ්‍ය කායික ආස්වාදය පමණක් බවය. එතැනින් නොනවතින මේ පුරුෂයෝ තම අනුරාගී සූරකම් තම සගයන් හමුවේ පවසමින් උදම් අනන්නට මැළි නොවේ. එවන් අවස්ථාවල ගොදුරු බවට පත්වන්නේ අහිංසක ස්ත්‍රියයි. ඇය අනාචාරයේ හැසිරෙන කාන්තාවක බවට සමාජය ඉදිරියේ නිරුවත් වේ. එහෙත් ඇයව වරදට පොලඹවා ගත් පිරිමියාට නොඉඳුල් කන්‍යාවක හා ආවාහ වීමේ බාධාවක් නැත.

දරුවන් සමඟ විවාහ බිඳ වැටුණු කාන්තාවන් මෙන්ම ඒ තත්ත්වයට පත්වූ පුරුෂයන් ද අද සමාජයේ විරල නොවේ. එහෙත් ඔවුන්ට ඇත්තේ කාන්තාවන්ට නැති වරප්‍රසාදයකි. ඔහු කැමැති ආකාරයේ යළි ළාබාල තරුණියක හා විවාහ වීමට ඔවුන්ට සමාජයේ බාධා තහංචි නැත. බොහෝ විට මැදිවියද පසු කර ඇති වැන්දඹු පිරිමි හා විවාහ වන තරුණ කෙල්ලන් ගැන කතා අද සමාජයට ආගන්තුක නොවේ.

‘මාර පොරක්. අවුරුදු පනස් පහේදී බැන්දේ අවුරුදු විස්සක කෙල්ලක්.’
මෙවැනි කතා අද අපට බහුල වශයෙන් අසන්නට ලැබේ.
වියපත් පුරුෂයකු තරුණියක ආවාහ කර ගත් විට ඔහු සමාජය ඉදිරියේ පොරක් වේ. එහෙත් ඒ අයුරින් වැඩිමල් තරුණියක හා ආවාහ වන තරුණයා මෝඩයෙක් වේ. නිකම්ම නිකම් මෝඩයකු නොව පල්ම පල් මෝඩයෙක් වේ. මේ රටේ චින්තන දරිද්‍රතාව එයයි.

සාමාන්‍ය සමාජ සම්මතය වන්නේ තරුණයකු විවාහ දිවියට ඇතුළත් වන විට තමාට වඩා වසර කිහිපයකින් බාල තරුණියක විවාහ කර ගත යුතු බවයි. එහෙත් ඒ මක් නිසාද? තරුණයාගේ පෙළපත් නාමය ගෙන යන්නට දරුවන් අවශ්‍ය නිසා මෙන්ම ළාබාල තරුණියක ගෘහය තුළ දෙවැනි පන්තියේ පුර වැසියකු කළ හැකි බැවිනි.

අසරණ කාන්තාවන් රවටා ඔවුන්ව ලිංගිකව සූරා කන සමාජයක් වෙසෙන ලොවක රස්තියාදුකාරයාට මේ ‘මෝඩයා’ පිළිබඳ කතා කරන්නට අවශ්‍ය වන්නේ මෝඩකම ඇති අනෙකුන්ට නැති දුර්ලභ චරිත ලක්ෂණ නිසාය. එබැවින් කෙටි කාලීන සබඳතා එනම් හුදු කායික ඇසුර පතා අසරණ කාන්තාවන් රවටන ලොවක ආබාධිත පයක් සමඟ දිවි ගෙවන මිකෝලා යනු සැබෑ පිරිමියෙකි; මෝඩයකු නොවේ.

කෙනකු මෝඩයකු වන්නේ ඔහුට සමාජයෙන් ලැබෙන ප්‍රතිචාර හරහාය. සත්‍යය නම් මිකෝලා යනු සමාජයෙන් ලැබෙන ගැරහුම් අත් හැර සිය ප්‍රේමය වෙනුවෙන් ප්‍රේමය උදෙසා සමාජයේ ප්‍රතිචාර නොසලකා හැරි අභීත තරුණයෙකි. සමාජයේ තහංචි බාධා මැද මිකෝලා වෙන්නට නොහැකිව ළතැවෙන තරුණයන් කීදෙනකු මේ වනවිට සමාජ සම්මතයට ගැළපෙන තරුණියන් විවාහ කර ගෙන සිතින් පැරැණි ආදරයේ ජීවත් වනවා ඇතිද?
රස්තියාදුකාරයාට කියන්නට යමක් ඇත. ඒ වෙන කිසිවක් නොව ආදරය ගැනයි. ආදරය යනු පවුල් පසුබිමෙන්, කුලයෙන්, ධනයෙන් තමාට සම නැතිනම් තමාට ඉදිරියෙන් ඇති තරුණියක තෝරා ගෙන අෑ වෙනුවෙන් ඉදිරි ජීවිතය ඔහේ ගෙවා දැමීමද?

ආදරය යනු ඔතරම් සරල දෙයක් නම් අලුයම ලූ කෙළ පිඬක් සේ එය අමතක කළ හැක්කක් විය යුතුය. එහෙත් එය එසේ නොවේ. ආදරය යනු කවදා කොතැනක කුමන වේශයකින් හමුවන්නක්ද යන්න කල් තබා දැන ගත හැක්කක් නොවේ. මිකෝලාට ගායිනා හමුවන්නේද අහම්බෙනි. ආදරය යනු එලෙස අහම්බයකින් හමු වන්නක් මිස පස් මහා බැලුම් බලා සොයා ගත හැක්කක් නොවේ.

‘ගායිනා කොන්ස්තන්තිනෝවාගේ දෑස් බැබළුණේ ප්‍රේමයෙන් හා මෘදු බැවිනි. ශාන්තභාවය හා පූර්ණ ආලයෙන් පිරි මුහුණුවලට උරුම කී මේ දෙදෙනා එක් කිරීම මඟින් ඉරණම නිවැරැදි දෙයම සිදු කර ඇතැයි මම සැමියා හා බිරිය දෙස බලමින් කල්පනා කෙළෙමි.’

පිටුව 206 
දිවා ලෝකය
චූලානන්ද සමරනායක